www.pedagodzyspecjalni.fora.pl

martusiam88

Hej, jak wiaodmo na zajeciach przerobilismy zly rozdzial, bo jej sie pomylilo, ale na zaliczeniu obowiazuje ten prawidlowy, prawda;> dla tych, co nie maja, wklejam Smile

X. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY ZAWODOWEJ REHABILITACJI NIEWIDOMYCH I NIEDOWIDZĄCYCH

Mówiąc o rehabilitacji niewidomych i niedowidzących nie można pominąć zagadnienia rehabilitacji zawodowej, której celem jest przygotowanie oraz zapewnienie pracy osobie niepełnosprawnej zgodnie z jej psychofizycznymi możliwościami i kwalifikacjami zawodowymi. W procesie rehabilitacji zawodowej można wyróżnić następujące etapy:
- udzielenie osobie niepełnosprawnej porady zawodowej na podstawie kompleksowej oceny zdolności do pracy,
- przygotowanie jej do pracy poprzez odpowiednią formę kształcenia zawodowego.
- zapewnienie odpowiedniej dla niej pracy - stanowiska i warunków pracy,
- sprawowanie opieki profilaktyczno-leczniczej i rehabilitacyjno-socjalnej w czasie zatrudnienia.
Psychologicznym aspektem pierwszego etapu poświęcono już dość dużo miejsca przy omawianiu diagnozy tyflopsychologicznej dla celów poradnictwa zawodowego. Wspomniano też o roli psychologa w przygotowaniu do pracy w ośrodkach szkolno-<wychowawczych, w których znajdują się specjalne szkoły zawodowe dla niewidomych, oraz w specjalnych zakładach wychowawczych dla niedowidzących.
Obecnie pragnę poświęcić trochę miejsca problematyce psychologicznej występującej w procesie rehabilitacji inwalidów wzroku przebywających w zakładach (ośrodkach) rehabilitacji zawodowej oraz w spółdzielniach niewidomych i spółdzielniach ogólnoinwalidzkich.

1. Zakłady rehabilitacji zawodowej dla niewidomych
Zakłady rehabilitacji zawodowej przeznaczone są dla niewidomych, a zwłaszcza ociemniałych, w wieku 16-40 lat. Kierowane do nich osoby wymagają z reguły przekwalifikowania w związku z utratą wzroku, względnie uzyskania kwalifikacji zawodowych, jeśli dotychczas takiej okazji nie miały. Obecnie istnieją w naszym kraju 3 tego rodzaju zakłady, a mianowicie: w Bydgoszczy, Chorzowie i Krakowie. Wprawdzie głównym celem działalności tych placówek jest rehabilitacja zawodowa - przygotowanie do pracy, to jednak realizują one zasadę rehabilitacji kompleksowej, w ramach której wszystkie potrzeby niewidomego czy niedowidzącego są realizowane. Oznacza to, że w procesie rehabilitacji realizowanym przez te zakłady problematyka psychologiczna zajmuje również właściwe sobie miejsce. Dowodem tego jest fakt, że każdy z tych zakładów zatrudnia psychologa.
Jego zadania są bardzo zróżnicowane. Pełni on bowiem wiele funkcji,. a mianowicie:
- doradcy zawodowego,
- psychoterapeuty,
- doradcy dla nauczycieli i wychowawców.
Jego zadania można więc sprowadzić do następujących:
1. Przeprowadzania badań psychologicznych zarówno dla celów poradnictwa zawodowego, a więc ustalania kierunku szkolenia, zmiany kierunku szkolenia itd., jak równie dla celów rehabilitacji psychicznej, o ile taka potrzeba zachodzi.
2. Kierowania procesem rehabilitacji psychicznej i społecznej niewidomych czy niedowidzących, a zwłaszcza przeprowadzania psychoterapii indywidualnej i grupowej.
3. Udzielania nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom porad w rozwiązywaniu trudności występujących w pracy z osobami rehabilitowanymi, a zwłaszcza udzielania wyjaśnień (na podstawie przeprowadzonych badań) przyczyn występujących trudności i problemów.
4. Stwarzania odpowiedniego klimatu w zakładzie sprzyjającego rehabilitacji, zwłaszcza psychicznej.
Dotyczy to kształtowania właściwych wzajemnych stosunków pomiędzy uczniami oraz personelem a uczniami (socjoterapia). Do niego należy też oddziaływanie na środowisko rodzinne i przygotowanie go do' współżycia i współpracy z niewidomym czy niedowidzącym.
O ile chodzi o zatrudnienie, to największe szansę dla niewidomych i niedowidzących stwarzają spółdzielnie inwalidów, które są specjalnymi zakładami pracy przeznaczonymi dla osób o obniżonej zdolności do pracy.

2. Spółdzielnie niewidomych i ogólnoinwalidzkie
W spółdzielniach niewidomych i spółdzielniach ogólnoinwalidzkich pracuje około 20 000 niewidomych i niedowidzących na stanowiskach pracy dostosowanych do ich psychofizycznych możliwości i kwalifikacji zawodowych. W placówkach tych przywiązuje się dużą wagę do opieki psychologicznej. Psycholog jest członkiem zespołu rehabilitacyjnego sprawującego opiekę profilaktyczno-leczniczą i rehabilitacyjno-socjalną nad zatrudnionymi w spółdzielniach osobami niepełnosprawnymi. O znaczeniu tej opieki J. Mahnowski (1980, s. 42) pisze, że "zagadnienia psychologiczne często dominują w pełnym kompleksie problemów związanych z diagnostyką i terapią w procesie rehabilitacji zawodowej inwalidów. Stanowią one bowiem zespół problemów, których rozwiązanie decyduje zazwyczaj o powodzeniu najbardziej prawidłowo z punktu widzenia medycyny, fizjologii i socjologii skonstruowanego programu rehabilitacji^.,. inwalidy. Nie może też być mowy o pełnym, wyczerpującym i prawidłowym poradnictwie rehabilitacyjno-zawodowym bez udziału w nim psychologa".
O ile chodzi o zadania/psychologa funkcjonującego w ramach zespołu^ rehabilitacyjnego w każdej spółdzielni, to wymieniony autor (1980, s. 45^ i 46) dzieli je na 3 grupy uwzględniające przy tym różne grupy pracowników.
W odniesieniu do pracowników nowo przyjętych do spółdzielni zadania ,te sprowadzają się do następujących:
- przeprowadzania badań psychologicznych w celu oceny stanu psychicznego nowego pracownika, doboru odpowiedniego zawodu lub stanowiska pracy i opracowywania wspólnie z pozostałymi członkami zespołu, rehabilitacyjnego szczegółowego programu rehabilitacji, -
- współudziału w organizacji procesu jego adaptacji zawodowej 1< czuwania nad prawidłowością jego przebiegu,
- instruowania spółdzielni o zasadach i formach postępowania z-poszczególnymi nowo przyjętymi pracownikami.

Zadania psychologa w odniesieniu do pracowników już zatrudnionych przedstawiają się natomiast następująco:
- przeprowadzanie badań psychologicznych potrzeb pracowników, V, s- prowadzenie psychoprofilaktyki poprzez odczyty, pogadanki, dyskusje, rozmowy itd.,
- prowadzenie różnych form psychoterapii: indywidualne j i grupowej,
- dokonywanie analizy psychologicznej szeroko pojętych warunków pracy,
, -• kształtowanie właściwej atmosfery społecznej i rozwiązywanie sytuacji konfliktowych wśród pracowników,
- współudział w organizowaniu czasu wolnego pracowników, w zaspokajaniu ich potrzeb społecznych i kulturalnych.
W odniesieniu do pracowników opuszczających pracę w spółdzielni, ze względu na wiek, chorobę itd., zadania psychologa sprowadzają się do:
- opracowania szczegółowych wskazań i udzielania szczegółowych instrukcji w zakresie higieny psychicznej,
- udzielania okresowych porad i konsultacji w ramach opieki spółdzielni nad byłymi jej pracownikami.
Ponadto do zadań psychologa należy wspólnie z innymi członkami zespołu rehabilitacyjnego organizowanie opieki nad życiem domowym nie-
-widomego czy niedowidzącego i członkami jego rodziny.
Podobnie A. Józkowicz (1981, s. 2 i nast.) na podstawie własnej praktyki w spółdzielni niewidomych zadania psychologa sprowadza do:
- przeprowadzania psychologicznych badań diagnostycznych dla celów ustalania programu rehabilitacji niewidomego,
- oddziaływania w kierunku jego rehabilitacji psychicznej poprzez stosowanie różnych form psychoterapii,
- udzielania porad w problemach życia codziennego,
- kształtowania właściwych stosunków międzyludzkich w spółdzielni,
- sprawowania opieki psychologicznej nad niewidomymi zatrudnionymi w systemie pracy nakładczej,.
- współpracy z lekarzami i pracownikiem socjalnym w zaspokajaniu potrzeb rehabilitacyjnych niewidomych.
Mówiąc o rehabilitacji zawodowej trzeba także zaznaczyć, że wielu niewidomych i niedowidzących pracuje również poza spółdzielnią inwalidzką, w zwykłych zakładach pracy. Tam jednak nie mają zapewnionej specjalnej opieki psychologicznej.

join_me

Z tego co pamiętam na zajęciach przerabialiśmy rozdział IX, a ona kazała przynieść V. Nie wiem skąd tutaj X, skoro on jest o niewidomych i słabowidzących, a przedmiot dotyczy ociemniałych. Rozdzial V to psychologia ociemniałych i tam jest tez podrozdział o rehabilitacji. Wiec moim zdaniem jej chodziło o V a nie X.

Wiktoria

To ja już nic nie rozumiem...

martusiam88

Przedmiot dotyczy ociemnialych? to czemu nazywa sie rehabilitacja doroslych osob niewiodmych i slabo widzacych;/? no nic, to w takim razie co z tego V rozdzialu trzeba? tylko o rehabilitacji zawodowej czy cos jeszcze?

join_me

A no tak nazywa się rehabilitacja niewidomych..racja. Ja poprostu na pierwszych zajeciach mialam zapisane do przygotowania rozdzial V i o niego nas pytala na kolejnych. W rozdziale sa opisane skutki utraty wzroku i wplyw, jaki wywiera utrata na rozne sfery, w tym kazde na aktywnosc zawodowa. Potem jest podrozdzial o rehabilitacji ociemnialych (zadania, fazy).

martusiam88

no tak, co jest w rozdziale to wiem, tlyko teraz pytanie co z niego trzeba umiec? caly czy tylko rzeczy zwiazane z tematem rehabilitacji zawodowej?

join_me

A ja nie wiem co trzeba umiec.. bo wkoncu go nie omawialismy.. Mam zapisane przy nim rehabilitacja psychiczna ociemnialych, wiec mysle ze tylko o rehabilitacji.

join_me

A przepraszam, rehabilitacja psychiczna to IX rozdzial wiec nic juz nie wiem..

madga

madga

idzie ktoś na polibude na koncerty?

madga

a poza tym myślę że Jakub, Tobiasz z racji nazwiska wie co trzeba...

Jakub88

czekajcie zaraz się wujka spytam ;P

madga

a tak serio to ja mam napisane że będzie rehabilitacja psychiczna, czyli jakby rozdział IX ... nie wiem ja go przeczytałam cudów nie dostrzegłam...

JD

ja mam napisane, że na zaliczeniu ma być rehabilitacja psychiczna, zawodowa, rozmowa kwalifikacyjna i ustawa.
co do rehabilitacji zawodowej oprócz tego co wkleiła Marta mam jeszcze jakiś rozdział o zatrudnianiu wspomaganym z Majewskiego ,, Zatrudnianie wspomagane osób niepełnosprawnych" Neutral

długi jak cholera

Karo powiedziała że jak ktoś chce numer do dr Kucharczyk to może podać

madga

i zadzwonimy że nas jutro nie ma... Very Happy

Magda

Oooo

Dobra, a tak poważnie-ma ktoś PLUSY dla pracodawców zatrudniania npłspr.? (ustanawiam skrót;p)

madga

ja w moich notatkach mam skrót npsp... lepszy niż Twój Przyjaciółko... Razz

madga

mam plusy i minusy ale musisz przyjąć mój skrót...

Magda

A może być chociaż... npspR? Very Happy

madga