seba |
Wysłany: Czw 11:41, 06 Mar 2008 Temat postu: wykład 1 |
|
Wykład 1 – 27.02.08
T: Przedmiot i zadania dydaktyki
T2: system dydaktyczny szkoły tradycyjnej i aktywnej
T3: cele kształcenia
T4: treści kształcenia
T5: zasady nauczania
T6: proces nauczania, uczenia się
T7: metody nauczania
T8: nauczanie problemowe
T9: niepowodzenia dydaktyczne
Dydaktyka – jedna z podstawowych nauk pedagogicznych.
Nazwa pochodzi z języka greckiego, w którym „didaktikos” znaczy pouczający; „didasko” znaczy uczony. Z etymologii słowa dydaktyka wnosić można, iż swoim zasięgiem obejmowała to, co dotyczy nauczania i uczenia się. W dziejach nauki nazwie dydaktyka nadawano różne znaczenie. Po raz pierwszy pojawiła się w Niemczech na początku XVII w. Rozumiana była jako sztuka nauczania, czyli jako umiejętności praktyczne. Ten sposób rozumienia przetrwał do początku XIX w. gdy J.F. Herbart skonstruował teoretyczne podstawy dydaktyki czyniąc z niej teorię nauczania wychowującego. Herbart i jego zwolennicy uważali dydaktykę za teorię nauczania. Ta teoria przypisywała podstawowe znaczenie czynnościom nauczyciela.
Drugie rozumienie dydaktyki związane jest z poglądami John’a Dewey’a. Jego zwolennicy koncentrowali uwagę na czynnościach uczniów. Przyznawali aktywną i twórczą rolę uczniom w procesie uczenia się. W ich interpretacji dydaktyka stała się teorią uczenia się, a więc analizą czynności uczniów.
Współcześnie dydaktykę pojmuje się jako teorię nauczania i uczenia się.
Wyróżniamy dydaktykę ogólną, która obejmuje swoimi badaniami wszelkie przedmioty i szczeble pracy szkolnej -> ogólna teoria nauczania i uczenia się.
Dydaktyki szczegółowe to tzw. metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów. Są to teorie nauczania i uczenia się poszczególnych przedmiotów na danych szczeblach nauki.
Dydaktyka zajmuje się:
1. celami nauczania i uczenia się
2. treściami nauczania i uczenia się
3. procesem nauczania i uczenia się, aby na podstawie wykrytych prawidłowości występujących w tym procesie sformułować zasady nauczania
4. metodami nauczania i uczenia się
5. charakterystyką środków dydaktycznych, które wspierają realizację metod
6. analizą warunków organizacyjnych procesu dydaktycznego w celu określenia najbardziej korzystnych warunków dla efektywnego procesu nauczania i uczenia się
Istnieją trzy systemy dydaktyczne:
1. system szkoły tradycyjnej (herbartowskiej)
2. system szkoły aktywnej (deweyowski, progresywistyczny, ruch nowego wychowania)
3. system szkoły współczesnej
Podstawowe pojęcia dydaktyczne:
uczenie się – proces zamierzonego nabywania przez uczący się podmiot określonych umiejętności, wiadomości i nawyków dokonujący się w toku pośredniego i bezpośredniego poznawania rzeczywistości. Jest planowanym, zamierzonym, złożonym procesem, którego siłą napędową są dostatecznie silne motywy.
nauczanie – organizowanie i bezpośrednie kierowanie procesem uczenia się. Polega na inicjowaniu i organizowaniu uczenia się, na kierowaniu tym procesem za pomocą zasad, metod, form organizacyjnych oraz przez dobór i strukturalizację treści.
kształcenie – działalność nauczycieli i uczącego się, czyli jako nauczanie i uczenie się. Zadaniem kształcenia jest wszechstronny rozwój intelektualny wielostronnie i powiązany z rozwojem ?-emocjonalnym.
wykształcenie – rezultat kształcenia
wychowanie – określane jest jako przygotowanie człowieka do życia i kształtowanie wszechstronnie rozwiniętej osobowości.
Pojęcie i struktura systemu dydaktycznego.
System dydaktyczny to złożona kompleksowa, dynamiczna całość, obejmująca elementy strukturalne i funkcjonalnie ze sobą powiązane.
Elementy systemu dydaktycznego:
- osoby (nauczyciel i uczniowie)
- procesy (proces nauczania, uczenia się, wychowania, samowychowania)
- współczynniki takie jak:
* zasady (zasada – ogólna norma postępowania dydaktycznego nauczyciela np. z poglądowości, systematyczności, stopniowania trudności, wiązania teorii z praktyką itp.)
*metody (sposoby pracy, sposoby postępowania nauczyciela z uczniami, które mają wyposażyć uczniów w określone zasady a także określone postawy)
* formy organizacyjne nauczania (ze względu na miejsce, liczbę uczniów, czas)
* treści kształcenia
* środki dydaktyczne i baza materialna |
|